Höss sinh ra ở Baden-Baden trong một gia đình Công giáo nghiêm ngặt.[5] Ông sống cùng cha là Franz Xaver Höss và mẹ là bà Lina. Höss là con cả và là người con trai duy nhất trong gia đình. Năm 1911, ông đã được rửa tội và lấy tên thánh là Rudolf Franz Ferdinand. Höss là một đứa trẻ cô đơn, ông đã không có những người bạn cùng trang lứa cho đến khi vào tiểu học; tất cả những người có quan hệ với ông đều là người lớn. Ông cũng đã tuyên bố trong cuốn tự truyện của mình rằng thời nhỏ mình từng bị bắt cóc bởi những người Rumani.[6] Cha của Höss là một cựu sĩ quan quân đội từng phục vụ tại thuộc địa Đức ở Đông Phi (Đông Phi thuộc Đức), ông đã áp dụng những nguyên tắc tôn giáo cùng với những kỷ luật quân đội để dạy dỗ con trai mình. Höss lớn lên với một niềm tin gần như cuồng tín rằng ông sẽ đóng vai trò trung tâm của "bổn phận" trong một gia đình có truyền thống đạo đức. Suốt những năm đầu đời, luôn có một sự nhấn mạnh liên tục về tội lỗi, về mặc cảm và do đó cần phải có một sự sám hối.

Đến thời niên thiếu, Höss đã quay sang chống lại tôn giáo do linh mục của ông đã phá vỡ một nguyên tắc khi tiết lộ cho cha ông về một sự việc ở trường mà ông đã mô tả trong lời thú tội[7]. Không lâu sau, cha ông qua đời và đó cũng là lúc ông bắt đầu hướng đến binh nghiệp.

Khi chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra, Höss đã có quãng thời gian ngắn phục vụ trong một bệnh viện quân y, sau đó, vào năm 14 tuổi, ông đã được nhận vào một trung đoàn mà cha và ông nội ông từng phục vụ trước đây, trung đoàn số 21 của Đức. Đến năm 15 tuổi, ông đã chiến đấu cùng với quân đoàn số 6 của Đế quốc Ottoman ở Baghdad, Kut-el-Amara, và Palestine.[8]. Và trong khi đóng quân ở Thổ Nhĩ Kỳ, ông đã được thăng hàm trung sĩ khi mới 17 tuổi và trở thành sĩ quan trẻ nhất trong quân đội được thăng cấp từ hàng ngũ lính thường. Trong quãng thời gian đó, Höss từng ba lần bị thương và là nạn nhân của căn bệnh sốt rét, ông đã được trao thưởng ngôi sao Gallipoli, huân chương thập tự sắt hạng nhất và hạng nhì, và một vài món đồ trang trí khác. Höss cũng từng chỉ huy một đơn vị kỵ binh trong thời gian ngắn.

Thành viên của Đảng Quốc xã

Sau khi Đế quốc Đức đầu hàng vào tháng 11 năm 1918, Höss đã học xong trung học và nhanh chóng gia nhập các nhóm bán vũ trang dân tộc. Höss tham gia vào các cuộc tấn công khủng bố người Ba Lan trong cuộc nổi dậy Silesia, và người Pháp trong giai đoạn chiếm đóng vùng Ruhr. Ông gia nhập Đảng Quốc xã vào năm 1922 (thành viên thứ 3240) sau khi nghe được bài phát biểu của Adolf Hitler ở Munich. Höss đã đóng vai trò thủ lĩnh trong ít nhất một vụ ám sát chính trị khiến ông phải trải qua sáu năm tù.[7]

Vào ngày 31 tháng 5 năm 1923, ở Mecklenburg, Höss và những thành viên của Freikorps đã tấn công và đánh cho đến chết một giáo viên địa phương - người được cho là đã tố giác với các nhà chức trách Pháp chiếm đóng về việc một thành viên của Đảng Quốc xã đang thực hiện những hành động phá hoại các đường ống dẫn. Höss làm việc này theo mong muốn của một giám sát nông trại, Martin Bormann, người mà sau này đã trở thành thư ký riêng của Hitler.[9] Sau khi một trong những kẻ sát nhân thú nhận sự việc với một tờ báo địa phương, Höss đã bị bắt và xử án như là kẻ cầm đầu, và ông nhận trách nhiệm thuộc về mình. Höss bị kết án và tuyên án (15 hoặc 17 tháng 5 năm 1924) 10 năm tù ở nhà tù Brandenburg. Bormann chỉ phải nhận bản án 1 năm tù.

Höss được thả vào tháng 7 năm 1928 như một phần của chương trình ân xá chung và ông đã tham gia liên đoàn Artaman, một phong trào chủ nghĩa dân tộc trong đó thúc đẩy lối sống trong sạch, lành mạnh và một cuộc sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp. Ngày 17 tháng 8 năm 1929, ông kết hôn với Hedwig Hensel (1908-1989) và họ đã có với nhau 5 người con trong giai đoạn 1930-1943.[10][11]

Gia nhập lực lượng SS

Höss trở thành thành viên của lực lượng SS vào ngày 1 tháng 4 năm 1934, theo hiệu ứng lời kêu gọi hành động của Himmler,[12] và không lâu sau cũng trong năm đó ông đã gia nhập đơn vị SS-Totenkopfverbändeand (Death's Head Units - Đầu lâu). Höss dần trở nên vô cùng ngưỡng mộ Himler, ông cho rằng bất kỳ điều gì mà Himler nói đều là "tin lành" và ưu tiên treo ảnh của ông ta trong văn phòng hơn là ảnh Hitler. Vào tháng 12 năm 1934, Höss được phân công làm việc ở trại tập trung Dachau với cố vấn của ông là Theodor Eicke. Đến năm 1938 Höss được thăng chức đại úy và trở thành phụ tá của Hermann Baranowski ở trại tập trung Sachsenhausen. Năm 1939, ông gia nhập lực lượng vũ trang SS sau khi Đức Quốc xã xâm chiếm Ba Lan. Höss đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình và đã được cấp trên đề nghị tăng thêm quyền hạn và thăng cấp. Trong giai đoạn cuối thực hiện nghĩa vụ ở đây, ông được giao công việc quản lý tài sản của tù nhân.[13][14]

Điều hành trại tập trung Auschwitz

thumb|upright|Trung tá SS Rudolf Höss tại trại Auschwitz.Vào ngày 1 tháng 5 năm 1940, Höss được bổ nhiệm chỉ huy một trại tù ở miền Tây Ba Lan. Trại này được xây xung quanh một doanh trại quân đội cũ của Đế quốc Áo-Hung (và sau này là của Ba Lan) gần thị trấn Oświęcim, nó được đặt tên theo tiếng Đức là Auschwitz. Höss giữ vai trò chỉ huy trại này trong ba năm rưỡi, trong thời gian đó, ông đã cho mở rộng khu trại ban đầu thành một tổ hợp các khu nhà trải dài được biết đến như là Auschwitz-Birkenau (trại hủy diệt). Höss đã được lệnh "tạo ra một khu trại chuyển tiếp dành cho mười ngàn tù nhân từ tổ hợp những công trình an toàn hiện có". Höss xác định rằng "phải làm những điều khác biệt", ông tiến hành xây dựng một khu trại hiệu quả hơn những khu trại mà ông từng làm việc trước đó ở Dachau và Sachsenhausen.[15] Trong thời gian phục vụ ở Auschwitz, ông đã sống cùng vợ và 5 người con trong một căn biệt thự gần đó.[16]

Những tù nhân đầu tiên của trại Auschwitz là những binh lính Hồng quân Liên Xô bị bắt và những tù nhân Ba Lan, ngoài ra còn có cả những người nông dân và tri thức. Trong giai đoạn hoạt động cao trào, Auschwitz có ba cơ sở riêng biệt: Auschwitz I - Trung tâm hành chính; Auschwitz II-Birkenau - Trại hủy diệt; và Auschwitz III-Monowitz - Trại lao động, cộng với nhiều phân trại nhỏ, tất cả được xây dựng trên một khu vực có diện tích 8000 hecta đã được giải tỏa cách xa các khu dân cư.[13] Auschwitz I là trung tâm, cơ sở điều hành hoạt động của cả khu trại; Auschwitz II-Birkenau là trại hủy diệt, hầu hết tù nhân đã bỏ mạng tại đây; Auschwitz III-Monowitz là nơi mà các tù nhân bị buộc phải lao động phục vụ cho tập đoàn công nghiệp hóa chất I.G. Farbenindustrie AG, và các ngành công nghiệp khác của Đức Quốc xã.

Theo như lời khai của Höss tại tòa, thì vào tháng 6 năm 1941, ông được gọi triệu tập đến Berlin cho một cuộc gặp với Thống chế SS Heinrich Himmler để nhận một mệnh lệnh riêng. Himmler nói với Höss rằng Hitler đã cho ra lệnh tàn sát những người Do Thái ở Châu Âu, và Himmler đã chọn Auschwitz là nơi để thực hiện nhiệm vụ này. Himmler nói: "đây là nơi dễ dàng tiếp cận bằng đường tàu hỏa và cũng là một khu vực rộng lớn để đảm bảo cách ly với những vùng xung quanh". Himmler còn nói Höss sẽ nhận được tất cả các lệnh thực thi từ Adolf Eichmann, và mô tả kế hoạch này là một "bí mật của Đế chế", có nghĩa là "không một ai được nói về vấn đề này cho bất kỳ một người nào khác và tất cả phải thề trên mạng sống của mình để giữ bí mật tuyệt đối". Höss nói ông đã giữ bí mật này cho đến thời điểm cuối năm 1942, đó là lúc ông kể với vợ mình về mục đích của khu trại.[13]

Höss bắt đầu tiến hành thử nghiệm và hoàn thiện các công nghệ giết người hàng loạt từ ngày 3 tháng 12 năm 1941.[17] Những thí nghiệm của ông đã biến Auschwitz trở thành một công cụ giết người hiệu quả nhất của kế hoạch Giải pháp cuối cùng và cũng biến nó thành biểu tượng tiêu biểu nhất của Holocaust.[18] Theo lời Höss, vào thời điểm trại hoạt động theo tiêu chuẩn, đã có từ hai đến ba chuyến tàu hỏa, mỗi chuyến mang theo khoảng 2.000 tù nhân tới trại mỗi ngày trong giai đoạn từ bốn đến sáu tuần liên tục. Các tù nhân bị dẫn đến trại hủy diệt; những người phù hợp được cho đi lao động ở đây hoặc một trong các trại khác ở Auschwitz; còn những người không thể làm việc sẽ bị dẫn tới các phòng hơi ngạt. Ban đầu, các phòng hơi ngạt nhỏ được giấu sâu trong rừng để tránh bị phát hiện. Về sau, đã có thêm bốn phòng mới lớn hơn và lò thiêu đã được xây dựng ở trại hủy diệt để giết người hiệu quả hơn và giúp tăng tiến độ cho kế hoạch tàn sát.[13]

Về mặt kỹ thuật là không quá khó - không khó để có thể tiêu diệt thậm chí với một con số lớn hơn... Việc giết người là việc tốn ít thời gian nhất. Bạn có thể xử lý 2.000 người trong vòng nửa giờ, nhưng việc thiêu xác đã chiếm hết thời gian. Việc giết người là dễ dàng; bạn thậm chí không phải cần đến lính ép buộc họ đến các phòng hơi ngạt; họ sẽ tự đến đó với hy vọng sẽ được tắm rửa và, thay vì xả nước, chúng tôi xả khí độc. Mọi việc diễn ra rất nhanh.[19]

Höss đã thử nghiệm nhiều phương pháp giết người bằng khí độc khác nhau. Về sau, Höss giới thiệu Hidro xyanua (axit xianhidric), một chất cực độc được tạo ra từ thuốc trừ sâu Zyklon B, phương án này đã từng được thí nghiệm trước đó trên một nhóm tù nhân Liên Xô vào năm 1941.[20] Với Zyklon B, Höss nói rằng một nạn nhân sẽ chết trong khoảng 3 đến 15 phút và rằng "Chúng tôi biết khi nào bọn họ chết vì đó là thời điểm họ ngừng gào thét".[21]

Rời trại Auschwitz và trở lại

Vào ngày 10 tháng 11 năm 1943, chức vụ chỉ huy trại Auschwitz của Höss đã được thay thế bởi Arthur Liebehenschel. Thay vào đó Höss đảm đương vị trí trước đó của Liebehenschel đó là chức chủ tịch của Amt D I trong Amtsgruppe D của SS-Wirtschafts-Verwaltungshauptamt (WVHA); đồng thời ông cũng được bổ nhiệm là phó thanh tra của các trại tập trung dưới quyền Richard Glücks.

Höss trở lại Auschwitz vào ngày 8 tháng 5 năm 1944 để giám sát hoạt động Aktion Höss, trong đó 430.000 người Do Thái Hungary đã được chuyển đến và bị tiêu diệt trong vòng 56 ngày[22] từ tháng 5 đến tháng 7. Kết quả đã tạo ra một số lượng xác chết lớn đến mức ngay cả các công trình mở rộng của Höss cũng không thể xử lý hết, cuối cùng các nhân viên của trại đã phải giải quyết bằng cách đào hố rồi đốt xác.[23]